Planowany eksperyment, DOE – co to jest? Jakie zalety oferuje ta metoda?

Przy zarządzaniu jakością najlepszą drogą jest opieranie się na twardych danych statystycznych. Pojawia się wtedy jednak trudność, skąd wziąć wiarygodne dane do opracowania. Przeprowadzanie dostatecznej doświadczeń może być nie tylko czasochłonne, ale i kosztowne. By uprościć cały proces, opracowano właśnie metodę planowania eksperymentów. Na czym dokładnie polega i jakie korzyści zapewnia?

Czym jest dokładnie planowanie eksperymentów?

Sama metoda projektowanie eksperymentów, w skrócie DOE (z angielskiego Design of Experiments) powstała już na początku 20. wieku. Polega ona w skrócie na tym, by bazując na danych zebranych w wyniku eksperymentu, stworzyć model matematyczny i ograniczyć potrzebę wykonywania wielu doświadczeń. Chociaż za stworzenie metody odpowiedzialny jest Ronald Fisher, to do jej rozwoju przyczynili się w dużej mierze dwaj Japończycy. Shainin założył, by jako matematycznych parametrów używać tylko tych wielkości, które zapewniają najlepszą jakość procesu. Wiązało to się jednak z bardzo żmudną i czasochłonną pracą, obniżając tym samym opłacalność. Metoda Taguchi uprościła znacznie całą procedurę, tak by działanie zajmowało mniej czasu, a sam proces był stabilniejszy.

Celem procesu projektowania eksperymentów jest uzyskanie jak największej ilości wiarygodnych i wartościowych danych, przy jednoczesnym przeprowadzeniu jak najmniejszej liczby eksperymentów.

Gdzie stosuje się projektowanie eksperymentów?

Początkowo badań DOE używano głównie w rolnictwie, naukach chemicznych oraz biologicznych. Dzięki uproszczeniu metody przez Tauguchiego planowanie eksperymentów znalazło również zastosowanie w japońskim przemyśle motoryzacyjnym oraz elektronicznym. Obecnie metoda planowania doświadczeń znajduje szerokie zastosowanie w przemyśle produkcyjnym.

Korzyści, jakie oferuje planowany eksperyment

Przeprowadzenie eksperymentu wg badań DOE zapewnia szereg korzyści dla firmy. Przede wszystkim pozwoli zredukować koszty, wyeliminować zbędne procesy, a także zwiększyć efektywność działań i lepiej gospodarować posiadanymi zasobami. W procesie planowania eksperymentu jesteśmy w stanie uwzględnić wiele różnych czynników, mogących wpływać na dany proces oraz na siebie nawzajem. Dzięki temu uzyskiwane wyniki są o wiele bardziej kompleksowe oraz wiarygodne niż w przypadku tradycyjnego eksperymentu, uwzględniającego tylko jedną zmienną naraz.